Thoa kem đánh răng để trị bỏng - nên hay không?

Kem đánh răng bạn đang dùng có thể chứa các thành phần làm the mát, mang đến cảm giác sảng khoái như Natri Fluoride, Sodium Fluoride và tinh dầu bạc hà. Cũng vì vậy mà nhiều người cho rằng, kem đánh răng là một phương pháp sơ cứu hữu hiệu cho nhiều loại bệnh da liễu từ mụn trứng cá cho đến vết bỏng. Mặc dù kem đánh răng có thể hỗ trợ loại bỏ mảng bám, bảo vệ men răng, ngăn ngừa sâu răng, viêm nướu, nhưng kem đánh răng không phải là phương thuốc trị bá bệnh. Trên thực tế, nếu bạn bôi kem đánh răng lên vết bỏng sẽ làm nhiệt độ dưới da bị giữ lại, gây ra nhiều tổn thương hơn bạn tưởng. Bài viết này sẽ giải thích cho chúng ta tại sao không nên dùng kem đánh răng để thoa lên vết bỏng, cho ta biết được nguyên nhân và hậu quả của việc điều trị sai cách này.

1. Tại sao không nên bôi kem đánh răng lên vết bỏng?

Một khi đã hiểu về tổn thương do bỏng, bạn sẽ thấy rõ ràng hơn tại sao việc thoa kem đánh răng lên vết bỏng sẽ gây tổn hại nhiều hơn là điều trị. Bỏng được chia làm ba cấp độ và kể cả cấp độ nhẹ nhất cũng không thể dùng kem đánh răng để điều trị.

   a. Bỏng độ ba
Bỏng độ ba là một dạng tổn thương khiến cho tất cả các lớp da (lớp hạ bì) bị đốt cháy bởi nhiệt. Không có biện pháp khắc phục tại nhà hoặc giải pháp tự điều trị nào có thể giúp làm dịu vết bỏng độ ba. Các vết bỏng cháy thành than, đường kính kéo dài hơn 3 inch, hoặc có các mảng màu nâu hoặc trắng ở vùng bị ảnh hưởng có thể là bỏng độ ba. Nạn nhân bị bỏng độ ba cần được cấp cứu ngay lập tức bởi nhân viên y tế chuyên nghiệp.

   b. Bỏng độ hai
Bỏng độ hai là loại bỏng ít nghiêm trọng hơn, nhưng chúng vẫn lan rộng bên dưới lớp thượng bì. Vết bỏng cấp độ hai có thể gây ra phồng rộp, chảy mủ hoặc chảy máu và có thể mất vài tuần để chữa lành. Dấu hiệu là các vết đỏ đậm, da nhạy cảm khi chạm vào, các mảng trắng hoặc sắc tố không đều, da ẩm ướt và bóng đều. Mặc dù vết bỏng cấp độ hai có thể lành lại nếu bạn được chăm sóc tốt, nhưng các biện pháp khắc phục tại nhà chưa được chứng minh và các thành phần gây hại cho da của bạn (như các chất có trong kem đánh răng) có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng.

   c. Bỏng độ một
Phổ biến nhất chính là bỏng độ một. Đây là những vết bỏng mà mọi người mắc phải hàng ngày do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, dùng máy uốn tóc nóng hoặc vô tình chạm vào nồi nóng hoặc lò nướng... Bỏng độ một cần được sơ cứu kịp thời và kem đánh răng không phải là một biện pháp khắc phục hiệu quả tại nhà cho những trường hợp này. Thành phần Natri Fluoride trong kem đánh răng có tác dụng bao bọc và ngăn ngừa sâu răng. Nhưng khi bạn thoa lên da, nó có thể tích tụ nhiệt cũng như vi khuẩn xấu dưới da. Ngay cả các công thức kem đánh răng không chứa Flouride mà có chứa Baking Soda hoặc các chất làm trắng “tự nhiên” khác sẽ chỉ kéo dài quá trình chữa lành vết bỏng của bạn.

2. Các biện pháp khác không được áp dụng khi bị bỏng

Ngoài kem đánh răng thì còn có những thứ sau đây bạn không nên thoa lên da bỏng để tránh kích ứng và nhiễm trùng, đó là: bơ, dầu, lòng trắng trứng. nước đá, bùn.

Nếu bạn hoặc người thân bị bỏng, sơ cứu là tuyến phòng vệ đầu tiên. Các vết bỏng nhẹ có đường kính không quá 3 inch có thể được điều trị tại nhà. Đối với những vết bỏng nặng hơn, bạn cần phải liên hệ ngay các trung tâm y tế gần nhất để được xử lý chuyên nghiệp.

Nhìn chung, việc sơ cứu vết bỏng sẽ bao gồm những bước sau:
+ Làm mát vết bỏng bằng gạc hoặc khăn lạnh. Nếu có thể, hãy xối nước mát lên chỗ bỏng để giúp tản nhiệt và làm dịu vết bỏng. Bạn cũng có thể thoa lô hội để tản nhiệt.
+ Sau khi vết bỏng đã nguội, bạn có thể bôi thuốc mỡ kháng khuẩn trước khi băng vết thương.
+ Để bảo vệ khỏi nhiễm trùng, bạn nên băng vết bỏng bằng băng vô trùng nhưng không được băng quá chặt. Không sử dụng gạc hoặc bất kỳ vật liệu chứa bạc hà nào khác có thể dính vào vết bỏng.
+ Uống thuốc giảm đau OTC, chẳng hạn như Aspirin (Bufferin) hoặc Ibuprofen (Advil), nếu bạn bị đau.

3. Các biện pháp hỗ trợ điều trị bỏng tại nhà

Nếu bạn bị bỏng cấp độ một, đây là những phương pháp hỗ trợ điều trị tại nhà mà bạn có thể áp dụng để làm dịu cơn đau.

   a. Nước lạnh
Mặc dù bạn nên tránh chườm đá, nhưng bạn hoàn toàn có thể ngâm vết thương trong nước lạnh. Điều quan trọng là hút nhiệt từ vết bỏng ra khỏi da của bạn.

   b. Dán miếng gạc lạnh
Một miếng gạc lạnh được làm bằng nước mát hoặc chai nước có thể hút nhiệt bị giữ trong da ra khỏi da của bạn. Đảm bảo bề mặt của miếng nén được bôi trơn bằng nước mát để tránh dính vào vết bỏng.

   c. Nha đam
Lô hội được chứng minh là có khả năng thúc đẩy quá trình chữa lành vết bỏng đồng thời làm dịu cơn đau bằng cách giảm viêm. Tốt nhất là các sản phẩm gel lô hội nguyên chất hoặc chỉ cần bẻ đôi lá lô hội và thoa trực tiếp gel lô hội lên vết bỏng.

   d. Thuốc mỡ kháng sinh
Thuốc mỡ kháng sinh từ bộ sơ cứu của bạn, chẳng hạn như Neosporin hoặc Bacitracin, làm sạch vùng bỏng của vi khuẩn trong khi có tác dụng giúp bạn mau lành. Một số sản phẩm này có thuốc giảm đau cho vết bỏng.

   e. Mật ong
Mật ong là một chất kháng khuẩn và chống viêm tự nhiên. Nó đã được sử dụng bởi nhiều nền văn hóa như một phương pháp điều trị tại nhà và các nhà nghiên cứu hiện đang phát hiện ra rằng nó có thể thúc đẩy chữa bệnh.

4. Bị bỏng ở mức độ nào thì cần liên hệ bác sĩ?

Chỉ những vết bỏng nhẹ nên được điều trị tại nhà. Bất kỳ vết bỏng nào có đường kính hơn 3 inch đều nên được bác sĩ điều trị. Tuy nhiên, những vết bỏng nhỏ hơn cũng có thể nghiêm trọng. Các dấu hiệu bạn cần đi khám khi bị bỏng bao gồm:
   - da bị lột trắng, lấm tấm ở chỗ bỏng
   - chảy mủ tại vị trí bỏng
   - mẩn đỏ xuát hiện nhiều xung quanh vết bỏng
   - da bị thuộc nâu hoặc cháy đen
   - bỏng do hóa chất hoặc bỏng điện
   - bỏng bao phủ bàn tay, bàn chân hoặc các khớp chính của bạn
   - bỏng ảnh hưởng đến bẹn, bộ phận sinh dục hoặc màng nhầy của bạn
   - khó thở sau khi bị bỏng
   - sốt hoặc sưng tấy sau khi bị bỏng

Trong một số trường hợp, có thể cần phải truyền nước sau khi bị bỏng để tránh mất nước. Các bác sĩ thường điều trị vết bỏng bằng cách băng bó vết thương đúng cách, kê đơn thuốc kháng sinh mạnh và theo dõi tiến trình chữa lành. Đôi khi vết bỏng cần đến thủ thuật ghép da hoặc can thiệp phẫu thuật khác.

Điều trị vết bỏng nhẹ tại nhà có thể khá đơn giản và dễ hiểu. Nhưng sử dụng các phương pháp điều trị tại nhà chưa được chứng minh, như kem đánh răng, có thể làm tổn thương và làm nhiễm trùng da. Nó thậm chí có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng. Nếu bạn lo lắng về vết bỏng, nhận thấy dấu hiệu nhiễm trùng hoặc vết thương không lành, hãy liên hệ ngay cho trung tâm y tế gần nhất để được khám và điều trị, không nên thoa bất kỳ một loại chất nào không được kiểm định có thể điều trị bỏng lên vết thương.