Các loại mụn thường gặp và phương pháp điều trị

CÁC LOẠI MỤN THƯỜNG GẶP

Mụn hình thành là do lỗ chân lông bị tắc nghẽn. Các nguyên nhân chính làm tắc nghẽn lỗ chân lông như sau:
+ Bã nhờn
+ Vi khuẩn
+ Tế bào chết
+ Nội tiết tố
+ Lông mọc ngược

Mụn xuất hiện thường liên quan nhiều đến sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể ở tuổi dậy thì. Nhưng cũng có người trưởng thành bị mụn. Da mụn trở thành căn bệnh da liễu thường gặp nhất ở người trẻ. Để điều trị da mụn, điều bạn cần làm trước tiên là xác định loại mụn. Mụn có thể viêm hoặc không viêm, bao gồm các loại sau:
+ Mụn đầu đen
+ Mụn đầu trắng
+ Mụn thịt
+ Mụn mủ
+ Mụn bọc
+ Mụn dạng nang

Bạn có thể bị nhiều loại mụn cùng một lúc. Một số trường hợp bị mụn nặng đến mức phải đi khám và điều trị da liễu. Sau đây là cách nhận biết các dạng mụn thường gặp và cách điều trị.

MỤN KHÔNG VIÊM

Mụn không viêm gồm có mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Hai loại mụn thường không làm sưng tấy và có thể đáp ứng điều trị tốt với hầu hết các sản phẩm ngăn mụn không kê đơn.

Sản phẩm có thành phần Acid Salicylic thường được bán trên thị trường sản phẩm ngăn ngừa mụn và điều trị rất tốt với mụn không viêm. Acid Salicylic có thể tẩy da chết tự nhiên, hạn chế được mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Thành phần này thường có trong các sản phẩm sữa rửa mặt, toner và kem dưỡng.

1. Mụn đầu đen

Mụn đầu đen xuất hiện khi bã nhờn kết hợp với tế bào chết bị tắc lại trên lỗ chân lông. Phần trên lỗ chân lông vẫn mở dù cho phần dưới bị tắc nghẽn.

2. Mụn đầu trắng

Mụn đầu trắng cũng được hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào da chết nhưng không giống như mụn đầu đen, phần trên cùng của lỗ chân lông sẽ đóng lại, trông giống như một nốt sưng nhỏ nhô ra khỏi da.

Mụn đầu trắng thường khó điều trị hơn vì lỗ chân lông đóng kín. Các sản phẩm kết hợp Acid Salicylic và Retinoids là hiệu quả nhất với mụn đầu trắng. 

MỤN VIÊM

Các mụn sưng đỏ, đau và ngứa, gọi là mụn viêm. Mụn viêm là sự kết quả của sự kết hợp đồng thời của bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Vi khuẩn làm nhiễm trùng sâu bên dưới bề mặt da dẫn đến những nốt mụn sưng viêm và khó loại bỏ.

Các sản phẩm có chứa benzoyl-peroxide có thể giúp giảm sưng và loại bỏ vi khuẩn bên trong da, đồng thời loại bỏ bã nhờn dư thừa. Để điều trị triệt để mụn viêm, bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng sinh kết hợp bôi benzoyl-peroxide và retionoids ngoài da.

1. Mụn thịt

Khi các thành lỗ chân lông bị vỡ ra do viêm nhiễm nặng sẽ gây ra mụn thịt, làm cứng và tắc lỗ chân lông, chạm vào có cảm giác mềm. Vùng da xung quanh loại mụn viêm này thường có màu hồng.

2. Mụn mủ

Mụn mủ cũng do thành lỗ chân lông bị vỡ mà tạo nên, nhưng như cái tên, mụn chứa đầy mủ, làm da sưng tấy và có màu đỏ. Mụn mủ thường có đầu mụn màu vàng hoặc trắng.

3. Mụn bọc

Khi các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, sưng tấy, kích ứng và lớn hơn tạo thành mụn bọc. Không giống như mụn mủ và mụn thịt, loại mụn bọc này nằm sâu hơn dưới da. Do đó, bạn không thể tự điều trị mụn bọc tại nhà. Bạn cần đi khám và điều trị bằng các loại thuốc kê đơn.

Các bác sĩ da liễu thường kê thuốc isotretinoin để điều trị mụn bọc. Loại thuốc này là một dạng vitamin A và được dùng hằng ngày trong vòng 4-6 tháng để giảm kích thước tuyến dầu trong lỗ chân lông. 

4. Mụn nang

Khi lỗ chân lông tắc nghẽn do sự kết hợp của bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn có thể làm phát triển mụn nang. Tác nghẽn xảy ra ở sâu bên dưới da (sâu hơn cả mụn bọc). Dạng mụn nang này làm da sưng và đau khi chạm vào. Đây là là dạng mụn lớn nhất, được hình thành do nhiễm trùng nặng dưới da và tất nhiên dễ để lại sẹo trên da nhất. 

Thuốc kê đơn isotretinoin thường được kê cho bệnh nhân để điều trị mụn dạng nang. Trong một số trường hợp u nang nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật thẩm mỹ để cắt bỏ u nang.

MỨC ĐỘ NẶNG NHẸ CỦA TỪNG LOẠI MỤN

Mụn đầu đen và mụn đầu trắng là những dạng mụn nhẹ nhất. Bạn hoàn toàn có thể điều trị và ngăn ngừa chúng bằng các sản phẩm bôi ngoài da không kê đơn có gốc acid salicylic hoặc benzoyl-peroxide. Nếu không đáp ứng được với các loại trên thì có thể dùng retinoids để làm sạch mụn đầu đen và mụn đầu trắng.

Mụn mủ và mụn thịt là dạng mụn lớn hơn. Nếu số lượng mụn ít và kích thước tương đối thì có thể điều trị bằng các loại thuốc bôi không kê đơn. Nhưng nếu mụn lan rộng trên da thì cần phải có đơn thuốc cụ thể từ bác sĩ da liễu để điều trị.

Mụn bọc và mụn nang là dạng mụn nặng nhất. Bạn bắt buộc phải đi khám và điều trị tại các phòng khám da liễu để làm sạch mụn. Việc tự ý điều trị bằng thuốc bôi thông thường sẽ ít có hiệu quả và tuyệt đối không được tự ý nặn mụn vì có thể gây nhiễm trùng nặng và để lại sẹo lớn trên mặt.

BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ ?

Để loại bỏ mụn, bạn cần kiên nhẫn với cả quá trình điều trị. Một số phương pháp điều trị có thể hiệu quả nhanh chóng, một số khác thì hiệu quả trong vài tháng. Khi điều trị mụn, bạn cần thận trọng khi dùng quá nhiều sản phẩm cùng lúc vì có thể làm khô da. Khi dùng các sản phẩm trị mụn không đúng cách, lỗ chân lông có thể tiết nhiều bã nhờn hơn, gây ra mụn nhiều hơn. 

Bạn cũng cần xác nhận tình trạng hiện tại của da là bị mụn hay vấn đề nào khác của da. Có một số bệnh về da có triệu chứng tương tự như bị mụn như:
   + Viêm nang lông
   + Dày sừng nang lông
   + Bệnh hạt kê
   + Bệnh mẩn đỏ da
   + Sợi bã nhờn
   + U da lành tính

Để xác định chính xác tình trạng bệnh lý về da và kiểm soát mụn hoàn toàn, cách tốt nhất là bạn phải đi khám và điều trị tại các phòng khám da liễu.